Szlakiem lęborskiej historii

Lęborskie Dni Jakubowe

to doskonała okazja do zwiedzania Lęborka ZA DARMO. Tak, tak! W tych dniach można zwiedzać wybrane zabytki bez kupna biletów. Cóż, żal było nam nie skorzystać! A zatem, na początek troszkę historii miasta.

Z historii Lęborka

Lębork to miasto, które leży 40 km od morza na północnych krańcach Puszczy Kaszubskiej. We wczesnym średniowieczu Lębork był niewielką, leżącą nad Łebą słowiańską wsią o nazwie Lewino. Należał wówczas do książąt Pomorza Gdańskiego. W początkach XIV stulecia teren dzisiejszego miasta nabyli Krzyżacy i w 1341 roku lokowali miasto na prawie chełmińskim. Niedługo potem wzniesiono zamek i postawiono mury obronne okalające miasto. Lębork stał się krzyżacką prokuratorią a następnie awansował na wójtostwo (Państwo krzyżackie dzieliło się na komturie, wójtostwa i prokuratorie). W XV stuleciu Lębork opowiedział się po stronie walczącego z Zakonem Związku Pruskiego. Opozycja antykrzyżacka była silna, a mieszczanie i rycerstwo bardzo liczyli na silne związki z Gdańskiem. W 1454 roku Lębork i jego okolice zostały zdobyte przez wojska gdańskie. Tego sojuszu jednak przestraszył się król Kazimierz Jagiellończyk i wcielił Lębork (podobnie jak Bytów) do korony. Niestety nie był w stanie ani jednego ani drugiego miasta utrzymać i oba musiał oddać w lenno książętom pomorskim. W 1630 roku miasto przejęli Szwedzi. Następnie zostało na chwilę przyłączone do Polski, aby w drugiej połowie XVII wieku znów stać się lennem, tym razem branderbursko-pruskim. Formalnie przestało ono istnieć w 1773, po pierwszym rozbiorze Polski.

Mury obronne

Lębork jest jednym z niewielu miast na Pomorzu, które posiada dobrze zachowane średniowieczne mury obronne. Wznoszenie murów rozpoczęto w 1341 roku, a zakończono około 20 lat później. Wysokie na 6 do 10 metrów liczyły ponad 1km długości. Fortyfikacje posiadały 32 baszty i półbaszty, 2 bramy i 2 furty.

Baszta Bluszczowa

Baszta Bluszczowa to wieża wchodząca w skład murów obronnych Lęborka. Została wybudowana w 1363 roku niedaleko Sanktuarium św. Jakuba. Jej nazwa wywodzi się od bluszczu, którym była pokryta w znacznej części. Mimo że od czasu mroźnej zimy w 1855 roku roślina nie jest obecna na elewacji, to budowla zachowała swoją nazwę do dziś. Na uwagę zasługuje konstrukcja obiektu. Wieża, czworoboczna u podstawy, wyżej przechodzi w kształt ośmioboczny. Podobnie jak pozostała część murów obronnych, została wykonana przy użyciu cegły zendrówki. Charakteryzuje się ona ciemną barwą, która w połączeniu z innymi cegłówkami tworzy rozmaite wzory graficzne. Obiekt jest własnością osoby prywatnej. Nie jest udostępniony do zwiedzania.

O 10.30 z Placu Pokoju do Sanktuarium św. Jakuba Ap. ruszył uroczysty barwny korowód. Tam o 11.30 odbyła się uroczysta suma odpustowa pod przewodnictwem ks. bp. Ryszarda Kasyny.

Kościół parafialny św. Jakuba

Ten gotycki kościół pierwotnie był kościołem obronnym. Ocenia się, że powstał w połowie XIV stulecia, kiedy miasto zostało lokowane. Po wprowadzeniu reformacji od roku 1535 przez ponad 100 lat należał do protestantów. Dopiero gdy ziemia lęborska powróciła do Korony, 20 października 1640 roku kościół został ponownie konsekrowany. Kościół na przestrzeni wieków wielokrotnie ulegał zniszczeniom, odbudowom i przebudowom. Podczas potopu szwedzkiego świątynia uległa poważnym zniszczeniom i przez długi czas brakowało środków na jej odnowienie. Odbudowywano ją w kolejnych dziesięcioleciach, aż do roku 1818. Wtedy nastąpiła kolejna katastrofa – potężny huragan zerwał dach i zniszczył okna, co naprawiono dopiero cztery lata później. Pod koniec XIX wieku zadecydowano o gruntownym remoncie kościoła. Prace zajęły kilka lat – ponownej konsekracji świątyni dokonano 13 września 1910 roku. W 2010 roku kościół w Lęborku został ustanowiony diecezjalnym Sanktuarium Św. Jakuba (jednym z trzech w Polsce) ze sprowadzonymi z Watykanu relikwiami. Przebiega tędy Droga Św. Jakuba. Świątynia zatem jest przystankiem na szlaku prowadzącym do grobu Świętego Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Kościół św. Jakuba Apostoła jest orientowany, co oznacza, że prezbiterium zwrócone zostało ku wschodowi. Budynek jest czteroprzęsłowy, trójnawowy o typie halowym, z wyodrębnionym prezbiterium i przylegającą zakrystią. Od zachodu znajduje się wieża wybudowana na planie prostokąta.