Bazylika Archikatedralna we Fromborku... piękna

Bazylika Archikaterdralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marui Panny i św. Andrzeja we Fromborku

To pierwsza świątynia zwana "Matką Kościołów Archidiecezji Warmińskiej".  

Z dokumentu wystawionego 2 września 1288 r. dowiadujemy się, że biskup Henryk Fleming przeniósł stolicę biskupią z Braniewa do Fromborka i tu na ufortyfikowanym wzgórzu postawił kościół katedralny z drewna ku czci NMP - Ecclesia Warmiensis - główny kościół diecezjalny. Obecna katedra gotycka została zbudowana w latach 1329-1388. Prezbiterium konsekrowano w roku 1342. Zachowała się tablica kamienna upamiętniająca ten fakt. Data ukończenia budowy zawarta jest w inskrypcji, we wnętrzu kruchty zachodniej. Budowę katedry prowadzono od wschodu ku zachodowi. O jej przebiegu nic nie wiadomo. W drugiej połowie XIV i pierwszej połowie XV wieku wzniesiono potężny obwód warowny i zespół budynków towarzyszących. W sąsiedztwie bazyliki znajduje się dawna rezydencja biskupia i kanonie. Na początku XVI wieku dobudowano kaplicę św. Jerzego, w której od 1639 r. odprawiano nabożeństwa dla Polaków.

Katedra ma swoich biskupów - fundatorów. Wieżyczkę zegarową na południowej ścianie katedry z 1588 roku ufundował biskup Marcin Kromer. Biskup Michał Radziejowski ufundował dzwonnicę (1683-1685), odbudowaną w latach 1961-1972 po zniszczeniach wojennych. W latach 1732-1735 biskup Krzysztof Szembek wystawił sobie grobową kaplicę pw. Zbawiciela. Polichromię wykonał malarz Jan Maciej Meyer, rodowity Warmiak. Na lata 1839 – 1841 przypada odrestaurowanie szczytu wschodniego katedry. W 1888 r. malarz Justus Bornowski z Elbląga wymalował całe wnętrze świątyni. Ocalał jedynie fragment malowidła w prezbiterium, przedstawiający Ojców Kościoła, świadczący o średniowiecznym klimacie świątyni. Do 1945 roku w Bazylice przechowywany był słynny historyczny Skarbiec Fromborski.

Katedra warmińska jest budowlą gotycką, halową, trójnawową o długości około 97 m i szerokości od 12 m (prezbiterium) do 22 m (główny korpus). 

Wysokość od posadzki do zwornika sklepienia wynosi 16,5 m. Jest miejscem spoczynku 25 biskupów warmińskich i około 140 kanoników. Należy do obiektów kultury o najwyższych wartościach artystycznych nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Bazyliką Mniejszą katedra ogłoszona została przez Papieża Pawła VI - 18 września 1965 r. Specjalnym zarządzeniem z dnia 8 września 1994 r. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej uznał Bazylikę we Fromborku za Pomnik Historii.

Organy

W kościele znajdują się duże organy (w nawie głównej), pochodzące z fundacji biskupa Michała Radziejowskiego i wykonane w latach 1683-1684 przez organmistrza Daniela Nitrowskiego z Gdańska. Z tego samego okresu pochodzi obraz „Procesja Bożego Ciała”, wykonany przez J. Piepera, artystę, który wykonał malowidła na ścianie organowej. W katedrze są także małe organy „chórowe” (umieszczone w prezbiterium, we wnęce nad kaplicą św. Jerzego), wykonane w 1935 roku przez firmę Emanuela Kempera w Lubece. Oba instrumenty są połączone. Usłyszeć je można podczas letniego Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej we Fromborku, organizowanego w tym mieście od 45 lat.

Ołtarze w nawach bocznych

Zachowały się dwadzieścia trzy ołtarze, ufundowane przez biskupów i kanoników polskich. Pochodzą głównie z XVII wieku.  

Ołtarz główny

Przepiękny ołtarz główny budowany był w latach 1747-1752 staraniem biskupa Adama Grabowskiego. Elementy ołtarza z czarnego i różowego marmuru wykonali kamieniarze w Dębniku według projektu Franciszka Placidiego.